Trong kỷ nguyên số hóa mạnh mẽ, Việt Nam đang vươn mình trở thành một tâm điểm công nghệ tại khu vực, không chỉ là nơi lắp ráp mà còn là cái nôi của nhiều sáng kiến “Make in Vietnam”. Dữ liệu đã trở thành động lực cốt lõi, định hình lại cách chúng ta sống, làm việc và kinh doanh. Hiện tại, xu hướng công nghệ nổi bật tại Việt Nam tập trung vào việc áp dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI), thúc đẩy đổi mới sáng tạo nội địa, nâng cấp các thiết bị tiêu dùng thông minh, và củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng điện tử toàn cầu.
1. Trí tuệ Nhân tạo và Khoa học Dữ liệu: Chìa khóa Chuyển đổi
Trí tuệ Nhân tạo (AI) và Khoa học Dữ liệu (DS) đã trở thành động lực cốt lõi trong việc dự đoán xu hướng thị trường và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Tiềm năng của AI/DS là vô hạn trong việc đưa ra quyết định thông minh dựa trên dữ liệu.
Tuy nhiên, lĩnh vực này cũng đối mặt với nhiều thách thức, khi thống kê cho thấy 80% dự án AI thất bại ngay từ giai đoạn định nghĩa vấn đề ban đầu. Nguyên nhân thất bại thường đến từ việc xác định mục tiêu không rõ ràng hoặc thiếu một phương pháp tiếp cận có cấu trúc để triển khai. Do đó, Tư duy logic (Logical Thinking) và Kỹ năng giải quyết vấn đề (Problem Solving) là những năng lực cốt lõi không thể thiếu để chuyển hóa dữ liệu thô thành giá trị kinh doanh thực sự.
Các chuyên gia AI/DS cần áp dụng khung quy trình 7 bước có hệ thống, bao gồm việc xác định vấn đề một cách rõ ràng bằng kỹ thuật 5W1H và tìm ra nguyên nhân gốc rễ bằng phương pháp 5 Whys. Việc đặt mục tiêu phải tuân thủ khung SMART (Cụ thể, Đo lường được, Khả thi, Liên quan, Có thời hạn) để đảm bảo tính hành động và giá trị bền vững.
Công nghệ mới và Ứng dụng: Trong lĩnh vực thị giác máy tính, Image Segmentation (phân vùng ảnh) là một nhiệm vụ quan trọng. Để giải quyết các bài toán phức tạp đòi hỏi độ chi tiết cao, các phương pháp học sâu sử dụng kiến trúc mạng U-Net đang được ưu tiên. U-Net, với thiết kế đối xứng gồm encoder và decoder, lần đầu tiên giới thiệu skip connections trong Deep Learning để giảm thiểu mất mát thông tin không gian trong quá trình downsampling. Ứng dụng của Segmentation rất đa dạng, từ việc phân đoạn các tế bào trong y học đến nhận diện đường và xe cộ trong xe tự hành.
2. Thúc đẩy Sáng kiến “Make in Vietnam”
Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang đẩy mạnh các sáng kiến Khoa học, Công nghệ (KHCN), Đổi mới Sáng tạo (ĐMST) và Chuyển đổi số. Bộ Khoa học và Công nghệ đã khai trương Cổng thông tin tiếp nhận và công bố các sản phẩm, giải pháp KHCN, ĐMST và chuyển đổi số (Cổng TTĐT 57).
Nền tảng này không chỉ công bố các giải pháp tiêu biểu đã triển khai thành công, mà còn là nơi tôn vinh và lan tỏa những sáng kiến, cải tiến kỹ thuật dù là nhỏ nhất, thể hiện tinh thần của Nghị quyết 57. Bộ KH&CN đóng vai trò thẩm định tính năng và hiệu quả của sản phẩm để kết nối và quảng bá với các tổ chức, bộ ngành.
Doanh nghiệp Việt tiêu biểu: Các tập đoàn công nghệ lớn của Việt Nam đã thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với nền tảng này:
• Đại diện FPT cho rằng Cổng TTĐT 57 là nền tảng kết nối chiến lược giữa Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp công nghệ.
• Đại diện Tập đoàn CMC nhận xét đây là hành động thiết thực đưa Nghị quyết 57 vào cuộc sống.
• Tập đoàn Trí Nam nhận định Cổng TTĐT 57 là môi trường hữu ích giúp những người có sản phẩm và người có nhu cầu tìm đến nhau một cách dễ dàng, nhanh chóng và đáng tin cậy.
• MISA đề xuất Bộ KH&CN bổ sung tiêu chí phân loại hồ sơ để người dùng tìm kiếm thuận lợi hơn.
3. Công nghệ Tiêu dùng và Gia dụng Thông minh
Thị trường Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ của các thiết bị thông minh, từ gia dụng đến thiết bị đeo tay, đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng sống và luyện tập thể thao.
Thiết bị gia dụng thông minh và an ninh:
• Các sản phẩm gia dụng thông minh được giới thiệu bao gồm nồi cơm điện tử, máy chiếu mini Beecube X2 Max Gen 3 Full HD 1080P, và cân điện tử thông minh Eufy C20. Cân Eufy C20 được tích hợp công nghệ phân tích sinh trắc học tiên tiến, đo lường cân nặng và tính chỉ số BMI với sai số cực thấp (0,05kg), đồng thời có khả năng phân tích nhịp tim, khối lượng xương và tỷ lệ mỡ nội tạng.
• Trong lĩnh vực an ninh, các sản phẩm camera giám sát thông minh như Xiaomi IP WiFi 3MP C100 và Tp-Link Tapo C206 2MP rất được quan tâm. Camera của Xiaomi được trang bị AI thông minh có khả năng phát hiện chuyển động của con người, giảm thiểu cảnh báo sai và nhận diện âm thanh bất thường (tiếng trẻ khóc).
Thiết bị đeo tay và Gaming:
• Các mẫu đồng hồ thông minh chuyên dụng cho thể thao đang được chú ý, như Amazfit T-Rex 3 Pro (với thiết kế siêu bền sử dụng viền Titan Grade 5 và kính sapphire, cùng cảm biến BioTracker 6.0 PPG) và Huawei Watch GT6 46mm (với GPS băng tần kép hiệu suất cao, sử dụng hệ điều hành HarmonyOS mượt mà và pin silicon carbon thế hệ mới cho thời lượng sử dụng dài).
• Trong gaming, xu hướng tập trung vào tốc độ và độ nhẹ. Ví dụ là chuột gaming Corsair SABRE v2 PRO Ultralight với trọng lượng chỉ 36g, cùng khả năng hỗ trợ Polling Rate lên tới 8000Hz và cảm biến 33,000 DPI.
4. Vị thế Chiến lược trong Chuỗi Cung ứng Toàn cầu
Việt Nam đang trở thành một trung tâm sản xuất và trung chuyển quan trọng trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu. Các thương hiệu điện tử lớn nhất thế giới như Apple, HP, Dell được yêu cầu đối tác châu Á tăng cường sản xuất và vận chuyển các sản phẩm như smartphone và laptop sang Mỹ bằng đường hàng không để tránh các đòn thuế quan. Chuỗi cung ứng đã được xây dựng tại Ấn Độ và Đông Nam Á trong nhiều năm đang phát huy tác dụng.
Tuy nhiên, việc Mỹ áp thuế cao với hàng hóa Trung Quốc cũng gây ra lo ngại. Ông Trần Hữu Quyền, Chủ tịch VNPT Technology, cảnh báo về khả năng hàng điện tử Trung Quốc có thể ồ ạt đổ vào thị trường Việt Nam nhằm mục tiêu thu hồi vốn, gây xáo trộn lớn. Mặc dù các doanh nghiệp công nghệ lớn trong nước như Viettel và VNPT nhận định chính sách thuế của Mỹ gần như không gây tác động trực tiếp đến họ, nhưng họ vẫn cần sự can thiệp sớm của cơ quan quản lý để đảm bảo thị trường nội địa phát triển lành mạnh.
Tóm lại, công nghệ Việt Nam đang phát triển theo hướng tập trung vào chất lượng, sáng tạo nội địa và ứng dụng AI/DS một cách có cấu trúc. Song song đó, vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng chiến lược hơn, đòi hỏi sự linh hoạt và khả năng ứng phó với các biến động thị trường quốc tế.